Nieuws

Op initiatief van provincie Gelderland, Vitens, Waterschap Vallei en Veluwe en Cleantech Regio was op 5 oktober vorig jaar een eerste verkennende bijeenkomst van de WIG. Inmiddels is ook Waterschap Rijn & IJssel aangehaakt én kreeg de eerste bijeenkomst een vervolg. De samenstelling van de WIG laat de variatie, overeenkomsten én het belang zien om dit initiatief industrie breed en ook geografisch richting de Achterhoek uitgebreider vorm te geven.

Op grote schaal

Door elkaar te leren kennen en kennis te delen inspireren de bedrijven elkaar en belangrijker nog; trekken bedrijfsleven en overheden samen op om te bewerkstelligen wat nodig is om op een zo groot mogelijke schaal slimmer met water om te gaan. Om daarmee de druk op het grondwater en de drinkwatervraag te verlagen en daarmee positieve invloeden op de mooie groene regio te bewerkstelligen.

Opening

Bruno Mulder opende de bijeenkomst, die deze keer nog digitaal was, met een presentatie waarin de urgentie van waterbesparende acties duidelijk werd gemaakt. Deze komen onder andere tot uiting door de verdroging van de natuur en de grenzen van vergunningen van Vitens om drinkwater te produceren.

De initiatiefnemers

Vervolgens gaven Christian Beuzel, Developer waterprogramma van de Cleantech Regio, Peter-Jan van Oene, Accountmanager bedrijfsleven van Waterschap Vallei & Veluwe, Michel Centen, Relatie manager Vitens en Christian de Wit, Beleidsmedewerker water van Provincie Gelderland in korte presentaties aan met welke drijfveren zij de Waterkoplopers organiseren. Waarom ze samen met het bedrijfsleven willen optrekken om de belangen met elkaar in lijn te brengen en dat samenwerking tussen overheden en bedrijfsleven meer kan bereiken dan individueel opereren. Christian de Wit gaf inzicht in het grondwaterbeleid en nieuwe drinkwater zoekgebieden. Dit zijn dan ook gebieden waar nieuw te vestigen industrie tegen beperkingen aan kan lopen.

Urgentie

Het volgende deel ging vooral om de context van de situatie waar we in zitten.
Vragen om de urgentie te duiden: ‘Heeft waterland Nederland nu ineens sinds een paar jaar te kampen met watergebrek met als gevolg dat waterreductie en hergebruik nu belangrijk worden?’ Hier werden meerdere oorzaken voor benoemd zoals het door de jaren heen toenemend waterverbruik van de industrie, agrarische sector en consumenten. Daarnaast werd ook de veranderende neerslag genoemd met piekbuien die veel minder goed de bodem indringen. Een andere reden is voor het publiek minder zichtbaar. Het gebruik en de inrichting van de Veluwe heeft door de tijd veel verandering doorgemaakt. Momenteel wordt nauwkeurig gekeken naar de invloed van planten- en bomensoorten die water verdampen of juist vasthouden. Kortom; het is een samenspel van veel factoren die al vele jaren spelen en nu in een stroomversnelling zijn gekomen.

Grondwater

Ook werd besproken dat het onttrekken van drinkwater van de diepe pakketten op 30 tot 60, of zelfs 100 meter uiteindelijk toch invloed heeft op het grondwater dichter onder de oppervlakte. Zeker als dit onvoldoende wordt aangevuld door regenwater. Hoewel er grondwater migreert vanuit Duitsland naar het westen, is het nog steeds wel zo dat het grootste deel van het grondwater dat we in Nederland winnen, ooit als regen in Nederland is gevallen. Er is geen ongelimiteerde aanvulling van elders. ‘Wat niet wordt aangevuld, putten we uit’,
aldus Christian de Wit.

Waterkaart

Ter voorbereiding op de bijeenkomst hebben alle bedrijven een ‘waterkaart’ ingevuld. Daarop vermelden ze hun verbruik van drink- of grondwater, de toepassing van het water, de behandelingstechnieken en welke hergebruik technologie en toepassing zij reeds hebben, overwegen of zelfs plannen. Al snel werd duidelijk dat het aan de wil niet ontbreekt om water te hergebruiken. Maat wet- en regelgeving staan hergebruik vaak in de weg. Zeker binnen voedingsmiddelen is dat zelfs bij extreem laagwaardig hergebruik het geval. Binnen de ambities die we nastreven is het moeilijk te accepteren dat veetransportwagens uitsluitend met drinkwater mogen worden schoongespoeld. De vraag is dan ook met welke partij, op welk niveau en met welke middelen je dan de dialoog aan moet gaan om hier verandering aan te brengen. Hoe brengen we verschillende belangen samen zonder concessies te doen op hygiëne, veiligheid en dus verstandig gebruik van hoogwaardig water?

Hergebruik in Eerbeek

Een ander mooi voorbeeld kwam uit de papierfabrieken van Eerbeek. Hier wordt het productiewater van drie fabrieken centraal gezuiverd door Industrie Water Eerbeek en een klein deel wordt hergebruikt. De wil om alles te hergebruiken is er, maar de waterkwaliteit behoefte moet wel overeenkomen met de kwaliteit die geleverd kan worden. Maatschappelijk verantwoord ondernemen en concurrentiepositie door hoge hergebruikkosten komen dan in een spannende afweging. Door elkaars productieketens en -eisen te kennen, is het heel mooi om te zien dat een verpakkingsmateriaalbedrijf in Eerbeek het water wellicht wel kan gebruiken. Zo ontstaan er kansen door informatie delen.

Zorgen

Door het behandelen van de waterkaarten kwam inzicht in hoe bedrijven hun water cascaderen van hoogwaardig naar koelwater, transportwater en spoelwater waarna het uiteindelijk gezuiverd wordt.
Daarnaast zijn er ook zorgen geuit over het toenemende gebruik van de bodem en de kwaliteit van het grondwater in het kader van de energietransitie. Het wordt drukker in de bodem, hoe houd je dan toezicht op voldoende kwalitatief grondwater?
Het blijkt ook dat toezicht vanuit de wetgeving op gebied van hygiëne beslissend is of een bedrijf drinkwater bij Vitens afneemt of zelf grondwater benut. Als een bedrijf hier reeds een stabiele bedrijfsvoering op heeft gebaseerd zijn de zaken duidelijk. Op het moment dat door leveringsproblemen bij Vitens deze keuze onder druk komt te staan, kom je als bedrijf in een ongewenst spanningsveld.

Conclusie

De basis van het Waterkoplopers Industrie Gelderland bestaat uit kennisdeling en initiëren van samenwerking daar waar mogelijk. Wie zien nu ook dat vanuit de bedrijven een lobbybehoefte ontstaat om samen met partijen als Vitens, Waterschappen, de Regio en de Provincie in het krachtenspel op te trekken. Overheden stimuleren de industrie om minder water te gaan gebruiken en zoveel mogelijk water te hergebruiken, terwijl de landelijke overheid wetten hanteert die dat in de weg staan. Er zijn mooie eerste acties uit deze bijeenkomst gekomen waar we opvolging aan gaan geven en inmiddels zijn de eerste acties tot een lobby uitgezet waarbij de deelnemers betrokken gaan worden.