Om de meer gebiedsgerichte aanpak van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) handen en voeten te geven is de omgevingsagenda ontwikkeld. Omgevingsagenda’s brengen per landsdeel de verschillende omgevingsvisies, wateragenda’s en lopende – nationaal, provinciaal, gemeentelijk – met elkaar in verbinding. Landsdeel Oost, waarin ook Cleantech Regio participeert, is al eerder gestart als pilot en heeft daarom nu als eerste de agenda al klaar. Daarmee is een belangrijke stap gezet richting de nieuwe manier van interbestuurlijke samenwerking ten aanzien van de inrichting van Nederland.
Omgevingsagenda’s
Met de omgevingsagenda wordt per landsdeel in kaart gebracht welke opgaven er zijn, zoals de energietransitie en woningbouw. Wat loopt er al, waar botst het, en welke acties zjin er nodig om dit op te lossen. Overheden geven zo samen vorm aan complexe en samenhangende opgaven,en leggen de basis voor op elkaar afgestemde besluiten voor de uitvoering, als één overheid.
De omgevingsagenda is adaptief dat betekent dat op basis van nieuwe inzichten en beleidsontwikkelingen de agenda periodiek wordt aangescherpt.
Pilot Landsdeel Oost
Omdat het werken aan omgevingsagenda’s een nieuwe manier van werken is, is in 2018 gestart met de pilot voor Omgevingsagenda Oost. Een projectteam met hierin vertegenwoordigers van Rijk, regio, provincie, gemeenten en waterschappen hebben gezamenlijk in kaart gebracht wat er in Oost –Nederland moet gebeuren voor een duurzame, vitale en krachtige ontwikkeling van het landsdeel. Ook private partijen en maatschappelijke organisaties praatten mee.
Cleantech Regio
De Cleantech Regio neemt deel aan deze pilot en zet in de omgevingsagenda in op groene, duurzame en inclusieve groei. De kern van onze opgaven in de omgevingsagenda is onze voorlopersrol op het gebied van circulaire economie en energietransitie. De komende tijd werken wij toe naar kennisuitwisseling en onderzoek vanuit de integrale benadering van de omgevingswet op de thema’s;
- Opschaling van energietransitie op wijkniveau
- Complexe relaties tussen industrie, mens en leefomgeving hanteerbaar maken
- Circulaire economie versnellen en ruimtelijk inpassen
- Een ‘ruimtelijke verdiepings-atelier’ over de A1 zone en omliggende bedrijventerreinen
Minister Ollongren: “Met de vaststelling van de omgevingsagenda Oost is een belangrijke stap gezet naar het integraal en gebiedsgericht oplossen van het ruimtetekort in Nederland. Alleen als Rijk, regio en samenleving de handen ineen slaan kunnen we zorgen voor een economisch sterk en leefbaar Nederland op de lange termijn”.
Vincent van der Werff (directeur Ruimtelijke Ordening): “We staan voor enorme opgaven, zoals woningnood, energietransitie (met een ongekend extra ruimtebeslag), klimaatopgaven (droogte/verdroging!), landbouwtransitie en last but not least de natuuropgave mede in het licht van de stikstofcrisis’. ‘Opgaven die groter zijn dan 1 overheidslaag en dus samenwerking tussen overheden vereist en samenwerking met private partijen’ ‘Niet alles hoeft met alles te worden verknoopt; dat zou tot onnodige stroperigheid leiden; maar wel gerichte verbindingen aanbrengen bij wat al loopt en energie heeft en blinde vlekken opsporen en actie op zetten’.
Dick Bres (programma directie NOVI): ‘De pilot was vooral ook een leerervaring. Daar kunnen de andere landsdelen hun voordeel mee doen.’
Lessen uit Landsdeel Oost
De pilot heeft lessen opgeleverd zowel voor landsdeel Oost als voor andere landsdelen die nog omgevingsagenda’s gaan opstellen.
• Zorg voor breed samengesteld overleg op directeursniveau per landsdeel
• Wees selectief: focus op die opgaven die bovenregionaal en complex zijn en om een samenhangende aanpak vragen
• Organiseer vroegtijdig een dialoog met alle partijen gezamenlijk als gebiedsopgaven bekend zijn, bijvoorbeeld in ‘versnellingsweken’
Hoe verhouden NOVI, Omgevingswet en omgevingsagenda’s zich met elkaar?
De verschillende omgevingsvisies van Het Rijk (NOVI), provincies (POVI), gemeentes (GOVI) en waterschappen (wateragenda) worden middels de zogenaamde omgevingsagenda met elkaar in verbinding gebracht. De omgevingsagenda’s zijn derhalve een instrument van de NOVI.
Meer weten? De omgevingsagenda Oost en een factsheet over de Omgevingsagenda zijn hiernaast te downloaden.