In Montreal vindt deze week de COP15 over Biodiversiteit plaats. Ik kan me niet herinneren dat er eerder in de media zoveel aandacht is besteed aan een UN conferentie over biodiversiteit.
Ik realiseerde me onlangs dat de duiding van het belang van biodiversiteit in de loop der jaren is veranderd. Was biodiversiteit tientallen jaren geleden vooral een indicator waarmee de toestand van natuur werd beschreven, nu realiseren we ons dat biodiversiteit een basisvoorwaarde is voor menselijk leven op aarde. Gezonde ecosystemen hebben tal van functies die essentieel zijn voor leven op aarde, zoals kooldioxide omzetten naar zuurstof, bestuiving van bloemen, afbraak van dode planten en dieren, vasthouden van water. Biodiverse ecosystemen zijn robuuster en gezonder.
Het belangrijkste kenmerk van een gezond ecosysteem is dat het ‘in balans’ is en dat alle samenhangende relaties binnen het ecosysteem elkaar in balans houden. Plat gezegd: wat eruit komt gaat er ook weer in en vice versa. En als een soort te veel groeit, wordt hij op den duur door zijn omgeving weer geremd. Ik kom steeds meer tot de conclusie dat balans iets is om altijd naar te streven. Het voelt zo vanzelfsprekend als het er is, maar blijkt zo kwetsbaar en lastig te herstellen als het zoek is.
Waarom kom ik op deze bijna filosofische beschouwing als ik gevraagd word om een column te schrijven voor de Cleantech Regio? De Cleantech Regio zou je ook kunnen zien als een ecosysteem. Het is mooi om te zien hoe bedrijven, kennisinstellingen en overheden samenwerken om een uitgebalanceerd netwerk te ontwikkelen waarin alle partijen maximaal kunnen bijdragen aan de doelstelling om sterk te worden op het gebied van schone technologie. Steeds vaker wordt het woord ecosysteem hiervoor gebruikt, ook in de Cleantech Regio, maar altijd in een niet-ecologische context. Het gaat dan bijvoorbeeld over innovatie-ecosystemen.
Maar waarom beschouwen we de Cleantech Regio niet als een echt ecosysteem? We zijn tenslotte onderdeel van de bodem, lucht en het watersysteem en alle planten en dieren die er in de regio zijn. Hoe mooi zou het zijn als we als regio ook echt een uitgebalanceerd ecosysteem zouden worden, misschien wel het eerste in de bewoonde wereld? Dat we een samenleving van mens, bedrijf en natuur kunnen ontwikkelen in de regio die volledig in balans is met zijn omgeving. Je mag jezelf dan met recht een Cleantech Regio noemen.
Dat klinkt natuurlijk mooi, maar ook heel complex en redelijk onhaalbaar, hoor ik u denken. Ik denk ook niet dat het ons gaat lukken om vanachter de tekentafel zo’n Cleantech Ecosysteem uit te tekenen. Maar we kunnen wel werken aan basisuitgangspunten die we allemaal hanteren bij alles wat we ontwikkelen en doen. Dat is precies de ambitie die ik heb binnen mijn eigen werk als Director Sustainability bij TAUW, en het lijkt me geweldig om dat ook binnen de regio te doen.
Jacolien Eijer, Sustainability Director TAUW